Wat is obstipatie?

Obstipatie, ook wel verstopping, is de medische term voor een vertraagde en moeizame stoelgang. In Nederland hebben veel mensen er last van. In de meeste gevallen verdwijnen de klachten na loop van tijd, maar dit is niet altijd het geval. Bij sommige mensen kunnen de klachten langdurig zijn of zelfs regelmatig terugkeren. Iemand heeft obstipatie als hij/zij per week maar drie keer ( of minder ) ontlasting heeft of wanneer dit alleen met moeite lukt, bijvoorbeeld door hard te persen. Obstipatie wordt ook wel moeilijke stoelgang genoemd.

 

Oorzaken van obstipatie 

Er zijn diverse factoren die obstipatie kunnen veroorzaken. Hoe obstipatie precies wordt veroorzaakt, verschilt vaak per persoon. Voorbeelden van oorzaken zijn verlamming van de darmspieren, zwangerschap, te weinig vezelrijk voedsel binnen krijgen, uitdroging van ontlasting in de dikke darm, een vernauwing in de darm, gebruik van opiaten en parasitaire infecties.

Iedereen heeft wel eens last van een moeilijke stoelgang, dit betekend echter niet direct dat er sprake is van obstipatie. Mochten de klachten langdurig volhouden en niet vanzelf verdwijnen dan is het verstandig om contact op te nemen met een arts.

 

Dit zijn de meest voorkomende oorzaken van obstipatie:

  • Vezelarme voeding
  • Te weinig drinken
  • Te weinig lichaamsbeweging
  • Het negeren van aandrang
  • Medicijngebruik
  • Psychische factoren

Soms hebben psychische factoren invloed op de stoelgang. In bepaalde omstandigheden hebben sommige mensen moeite om ontlasting kwijt te raken. Een bekend voorbeeld is een verandering van de vertrouwde omgeving, zoals een ander toilet dan thuis. Het gevolg is dat de ontlasting langer in de darm blijft, waardoor ontlasting hard en droog wordt en er verstopping kan ontstaan. Als dit vaak gebeurt kan dit leiden tot obstipatie.

 

Gevolgen van obstipatie

  • Pijn in de buik of in de endeldarm
  • Een opgezette buik
  • Misselijkheid, braken en gebrek aan eetlust
  • Winden laten
  • Aambeien, kleine abcessen of fistels
  • Neiging tot flauwvallen tijdens hevig persen
  • Onrust en verwardheid

 

Lichamelijke Begeleiding

Een aantal begeleidingstips voor een goede stoelgang:

  • Cliënten die niet zoveel bewegen kunnen ook last krijgen van obstipatie. Daarom is voldoende bewegen ook een belangrijk aandachtspunt. 30 minuten lichamelijke inspanning per dag helpt een regelmatige stoelgang te ontwikkelen.
  • Je kunt ze helpen met hun voedingspatroon. Laat ze regelmatig eten en laat ze geen maaltijden overslaan. Ontbijten brengt de spijsvertering op gang.
  • Zorg ervoor dat ze meer als 2 liter vocht per dag drinken. Laat ze de dag beginnen met twee glazen lauw water op de nuchtere maag om de darmwerking op gang te helpen.
  • Vermijd alcohol en drank met cafeïne zoals koffie omdat deze juist vocht onttrekken uit het lichaam.
  • Eet vezelrijk voedsel. Vezelrijk voedsel zorgt ervoor dat de ontlasting meer vocht vasthoudt en stimuleert de werking van de darmen.
  • Eet vooral gevarieerd. Om alle benodigde voedingstoffen binnen te krijgen is het belangrijk om variatie in je eetpatroon aan te brengen.

 

Sociaal/ Psychische begeleiding 

Het kan zijn dat de cliënten met obstipatie zich niet overal fijn voelen en dat ze zich soms schamen over wat ze hebben. Praat hierover met de cliënt. Maak het bespreekbaar. Je kunt de cliënt duidelijk maken dat er niets is om voor te schamen en dat het een veelvoorkomend probleem is. Je kunt aan het zelfvertrouwen werken van de cliënt als MZ- er en zorgen dat hij/zij zich niet meer schaamt voor het probleem.